Mira Michalska-Rak

Fundusz Sprawiedliwej Transformacji to nowy instrument finansowy uruchomiony w ramach Polityki spójności Unii Europejskiej i adresowany do firm zlokalizowanych w wybranych regionach węglowych. Jego podstawowym celem jest wsparcie obszarów, które – w obliczu transformacji w kierunku osiągnięcia neutralności klimatycznej UE do 2050 r. – mierzą się z nowymi, poważnymi wyzwaniami. FSP ma natomiast stworzyć dla polskich przedsiębiorców bezpieczne warunki na drodze do tej transformacji, ułatwiając skuteczne wdrażanie założeń Europejskiego Zielonego Ładu.

Definicja i cele Funduszu Sprawiedliwej Transformacji (FST)
Postulowana transformacja związana z procesem zakończenia wydobycia węgla pociąga za sobą szereg skutków nie tylko gospodarczych czy środowiskowych, ale także społecznych. Z tego powodu działania transformacyjne w regionach węglowych wymagają szczególnego wsparcia, do czego niezbędne okazuje się zaangażowanie środków unijnych. Fundusz Sprawiedliwej Transformacji stanowi odpowiedź na tę potrzebę, zapewniając wsparcie finansowe dla państw członkowskich UE, przed którymi realizacja unijnej zielonej polityki stawia wyjątkowo trudne zadanie i wiąże się z dużymi kosztami – kwestia ta dotyczy również Polski.

Całkowity budżet Funduszu na rzecz Sprawiedliwej Transformacji na lata 2021-2027 sięga kwoty 17,5 mld euro. Środki publiczne będą wydatkowane na działania mające na celu łagodzenie skutków transformacji i zapobieganie pogłębianiu dysproporcji regionalnych pomiędzy państwami członkowskimi UE.

Kto może ubiegać się o środki z Funduszu na rzecz Sprawiedliwej Transformacji?
Szansę na pozyskanie środków z Funduszu na rzecz Sprawiedliwej Transformacji mają mikro, małe i średnie przedsiębiorstwa z sektora produkcyjnego i usługowego zlokalizowane w regionach węglowych (określone obszary województw: śląskiego, dolnośląskiego, łódzkiego, małopolskiego i wielkopolskiego).

Jakie projekty dla MŚP wpisują się w finansowanie z Funduszu Sprawiedliwej Transformacji?
Na liście priorytetów programu FST znajdują się przede wszystkim projekty inwestycyjne dążące do rozbudowy przedsiębiorstw (ich dywersyfikacji lub unowocześnienia) i sukcesywnego zwiększania ich konkurencyjności. Dofinansowaniu podlegać będą inwestycje związane z zakupem maszyn, urządzeń lub własności intelektualnej oraz projekty z obszaru zrównoważonej turystyki.

Korzyści z wykorzystania FST i perspektywy na przyszłość
Powołanie Funduszu na rzecz Sprawiedliwej Transformacji przyczynia się do sprawniejszej dywersyfikacji gospodarczej obszarów, które – ze względu na ich uzależnienie od paliw kopalnych takich jak węgiel, torf czy łupki bitumiczne – najdotkliwiej odczują skutki nadchodzącej transformacji klimatycznej. Budżet dostępny w ramach programu stwarza dla polskich firm warunki do osiągnięcia neutralności klimatycznej w sprawiedliwy sposób, umożliwiając im skuteczne przekwalifikowanie i integrację pracowników.

Co istotne, w odróżnieniu od większości krajowych i regionalnych programów dotacyjnych – w ramach funduszu dotacje będą dostępne dla projektów inwestycyjnych bez wymogu wdrożenia innowacji. To sprawia, że szanse na skuteczne pozyskanie dofinansowania ze środków FST są naprawdę wysokie i dostępne dla wielu firm. Warto więc wykorzystać tę okazję, odpowiednio wcześnie wnioskując o wsparcie MŚP na rzecz transformacji.

Harmonogram naborów w ramach Funduszu Sprawiedliwej Transformacji
Harmonogram aktualnych konkursów na dotacje unijne w ramach Funduszu Sprawiedliwej Transformacji dla poszczególnych województw prezentuje się w następujący sposób:

• województwo łódzkie (firmy z obszaru górniczo-energetycznego w okręgu piotrowsko-bełchatowskim):
  • gospodarka w transformacji (inwestycje) – inwestycje zwiększające zdolności produkcyjne, wdrażające technologie przemysłu 4.0, poprawiające efektywność energetyczną. Nabór wniosków: od listopada do grudnia 2023 r. (alokacja 80 mln zł);
  • gospodarka w transformacji (innowacje) – wdrażanie innowacji, wyników prac B+R. Nabór wniosków: od grudnia 2023 r. do stycznia 2024 r. (alokacja 80 mln zł).

Potrzebują Państwo więcej szczegółów? Zapraszamy do kontaktu ze specjalistami z Elpartners pod numerem telefonu: 573 454 379 lub adresem e-mail: info@elpartners.pl.